Fakty i Mity 2

W kolejnym, drugim już wydaniu #faktyimity zmierzymy się z mitem szczególnie ciekawym, bo dotyczącym… nas samych – osób żyjących w Polsce i stanu naszej świadomości klimatycznej.

MIT: Ludzie w Polsce nie są świadomi zmian klimatycznych i nie sądzą, by wymagały one natychmiastowych działań.

FAKT: Aż 72% ludzi mieszkających w Polsce uważa, że stan klimatu i środowiska jest zły, oraz że należy niezwłocznie coś z tym zrobić.

Według wyników badań opinii społecznej przeprowadzonych przez Kantar w ramach projektu badawczego „Ziemianie atakują” na grupie ponad czterech tysięcy ankietowanych osób w przedziale wiekowym 18-65 lat, świadomość pogarszającej się sytuacji klimatycznej jest powszechna. 73% zapytanych osób określiło stwierdzenie „globalne ocieplenie jest faktem” jako prawdziwe, a stwierdzenia „To ludzie są odpowiedzialni za globalne ocieplenie” i „Świat nauki jest zgodny, że to człowiek odpowiada za zmiany klimatu” jako zgodne ze stanem faktycznym uznało 66%.[1] Te liczby wysyłają jasny przekaz, który powinien dotrzeć zwłaszcza do decydentów: społeczeństwo polskie jest świadome konieczności działania w związku z postępującą zmianą klimatu. Na pytanie odnoszące się do zagrożenia katastrofą klimatyczną 72% udzielających odpowiedzi osób wskazało, że zdecydowanie lub raczej się zgadza ze stanowiskiem wyrażonym zdaniem „To prawda i nie ma już czasu na dyskusje, zacznijmy wreszcie działać”.[2]

Niestety, w wielu przypadkach okazuje się, że pomysłu na działanie brak. Osoby ankietowane jako przykład działań mających na celu ratowanie klimatu wymieniały najczęściej rezygnację z plastiku, segregowanie śmieci i oszczędzanie wody. Ponad 60% zapytanych osób uznało występowanie smogu za zjawisko tożsame z globalnym ociepleniem, niemal połowa nie uważa za niepokojący scenariusz zakładający podniesienia się średniej temperatury na świecie o 2-3 stopnie Celsjusza.[3] To świadczy o niskim poziomie wiedzy na temat środowiska i klimatu osób mieszkających w Polsce. Nie ma w tym jednak nic dziwnego – wiedza ta pochodzi jedynie z przekazów medialnych, które bywają chaotyczne i niskie jakościowo, a wiele z nich prezentuje sprzeczne stanowiska. Badanie wykazało wyraźną, proporcjonalną zależność między stanem wiedzy, a gotowością do działania ankietowanych osób, ale także, co najbardziej optymistyczne, powszechną chęć zwiększenia swojej wiedzy na temat mechanizmów funkcjonowania zmian klimatycznych i środowiskowych. Aż 78% osób zamieszkujących Polskę chce więcej o tym słyszeć.[4] Najlepiej żeby wiedza ta pochodziła ze źródeł wiarygodnych, zgodnych ze stanowiskiem światowej nauki i podawana była w sposób jasny i metodyczny.

Trzeba jednak wspomnieć, że badania, których wyniki są przytoczone powyżej, zostały wykonane we wrześniu 2019 roku, czyli zanim przez świat przeszła fala kataklizmów i anomalii wywołanych zmianami klimatycznymi, jak pożary w Australii czy Syberii, najcieplejsza od dawna zima, czy ogarniająca Polskę na niespotykaną dotąd skalę susza. Można z pewną dozą prawdopodobieństwa założyć, że gdyby te pytania ponownie zadano dziś, odsetek osób zgadzających się co do złego stanu rzeczy i potrzeby działania, byłby jeszcze większy. I bez tego, z opublikowanego przez Kantar raportu, wynikają jasne wnioski: polskie społeczeństwo zgadza się, że pogarszająca się sytuacja klimatyczna na świecie wymaga podjęcia stosownych kroków, oraz uważa, że potrzebna mu jest edukacja w zakresie zagrożeń dla klimatu i środowiska naturalnego.