.png)
Ostatnio coraz częściej możemy usłyszeć o “szóstym masowym wymieraniu”. Mówią o nim media, naukowcy i naukowczynie, a także my - aktywiści i aktywistki. Dlaczego więc jest to aż tak ważny temat?
W historii naukowcy zidentyfikowali pięć okresów zwanych masowymi wymieraniami. W skutek działania różnych czynników środowiska (np. zasadniczych zmian klimatu czy wzmożonej aktywności wulkanicznej) w krótkim czasie następowało gwałtowne wyginięcie wielu gatunków.[1]
Potocznie zwane “szóstą katastrofą”, współczesne wymieranie gatunków nadal jest przedmiotem sporu naukowców co do jego znaczenia dla różnorodności biologicznej. Mimo braku sformalizowania, “szóste masowe wymieranie” jest nazwą powszechnie używaną. Nie ma bowiem wątpliwości co do jego skali ani przyczyny, którą jest aktywność gatunku ludzkiego.[2]
Degradacja tysięcy światowych ekosystemów związana z działalnością człowieka (przykładowo poprzez karczowanie lasów, toksyczne odpady przemysłowe, czy urbanizację), eksploatacja gatunków, kryzys klimatyczny - to wszystko miało i nadal ma ogromny wpływ na aktualny stan biosfery. [3]
Wyniki pracy naukowej uczonych z Uniwersytetu Stanforda oraz Narodowego Uniwersytetu Autonomicznego Meksyku, pokazują, że jak dotąd z powierzchni Ziemi zniknęło aż 50% liczby zwierząt. U kolejnych 30% odnotowano znaczny spadek populacji. Szczegółowe badania 117 gatunków ssaków pokazały, że znaczna większość z nich straciła ponad 40% obszarów siedliskowych, a niemal u połowy aż 80% z terenów ich występowania przestało być zdatnych do życia. [4]
Grupą szczególnie narażoną na wymieranie są owady. Tempo wymierania insektów jest osiem razy większe, niż ssaków, ptaków i gadów. Szacuje się, że w takim tempie do końca wieku mogą wyginąć ich wszystkie gatunki! Krytyczny stan światowej populacji owadów to tylko jeden tragicznych skutków masowego wymierania.[5]
Cała nasza cywilizacja jest przecież całkowicie zależna od żyjących na Ziemi roślin, zwierząt i mikroorganizmów. Na zatrzymanie kryzysu biosfery mamy mniej niż 20 lat! W przeciwnym wypadku także i człowiek będzie gatunkiem z czerwonej księgi. [6][7]
Katastrofa klimatyczna dzieje się na naszych oczach, dlatego teraz bardziej niż kiedykolwiek potrzebujemy rzetelnej i ogólnodostępnej edukacji klimatycznej na wszystkich szczeblach kształcenia.
Bibliografia:
[2] Ceballos, Gerardo & Ehrlich, Paul. (2018). The misunderstood sixth mass extinction. Science. 360. 1080.2-1081. 10.1126/science.aau0191.
[4] Gerardo Ceballos, Paul R. Ehrlich, Rodolfo Dirzo. (2017). Population losses and the sixth mass extinction. Proceedings of the National Academy of Sciences Jul 2017, 114 (30) E6089-E6096; DOI: 10.1073/pnas.1704949114